DE GEEST ONDERSCHEIDEN DIE ER ACHTER ZIT

Pastor W. Boerkamp O Carm

 

22-door het jaar-b
Mc. 7,1-23
+website: www.bewustchristen.nl -2009- spirituele overweging –w.boerkamp o.carm.-groen

DE GEEST ONDERSCHEIDEN DIE ER ACHTER ZIT

Jezus heeft het meest een hekel aan huichelarij.
Schijnheiligheid dat is het wat de Farizeeën leren.
Mensen kunnen zich verschuilen achter bepaalde wetten, rituelen,
gebruiken en gewoonten, waar geen enkele beleving meer achter zit.
Net als in onze tijd kan dat alleen maar leiden tot schijnheiligheid.
Dan wordt Jezus fel en haalt hij uit naar mensen als Farizeeën.
Die preciezen hebben alleen maar oog voor de letter van de wet
en niet voor de geest die er achter zit.

Mensenwet is wat zij leren in plaats van Gods gebod.
Die aanwijzing van God moet een bron van leven en inspiratie zijn
en die moet juist ruimte geven en dienstbaar zijn aan het leven.
Je moet mensen geen zwaarder juk opleggen dan nodig is,
zoals in de tijd van Jezus wel gebeurde door de Farizeeën.
Zij hebben van Gods Wet immers een juk gemaakt, die mensen neerdrukt.
Dan kun je die wet of dat ritueel beter afschaffen.

Veel godsdienstige praktijken van vroeger zijn weggevallen.
Sinds de zestiger jaren zijn er ook bij ons Rooms Katholieken
heel wat godsdienstige praktijken en aankoekingen weggevallen.
Toch wordt het kind soms met het badwater weggegooid,
terwijl we niet eens meer weten wat er dan wel achter zit.
Er is nu daarentegen weer een enorme vraag naar wat er allemaal
achter die katholiek kerkelijke wetten, gebruiken, gewoonten en rituelen zit.
Er komen steeds meer jonge mensen, die daar nieuwsgierig naar vragen.
Die nieuwe generatie heeft ook geen last meer van frustraties van vroeger
Ook zo genaamde nieuwe katholieken van nu zijn zeer nieuwsgierig
naar wat die Rooms Katholieke wetten en rituelen allemaal betekenen.

Terug naar de bronnen van ons christelijk leven
Het Vaticaans Concilie in de jaren zestig heeft ons op allerlei manieren
weer teruggebracht bij de bronnen van onze Rooms katholieke Traditie.
De Christen van de deze nieuwe eeuw en zelfs een nieuw millennium
zal iemand zijn die iets wil ervaren van God: een mysticus dus.
Mensen kunnen het niet laten om naar zin en betekenis te zoeken.
Dat betekent geen restauratie, want het oude komt nooit weer terug,
maar het betekent wel herbronning: mystiek als bron van alles.
Vanaf het begin van vorige eeuw heeft Titus Brandsma daar al op gezinspeeld.

Op zoek naar nieuwe godsdienstige (leef)vormen
Je kunt best kritiek hebben op hoe onze godsdienst vroeger werd beleefd.
En die kritiek is vaak ook terecht, maar we hadden toen
in ieder geval verschillende vormen, die toen zinvol waren.
Nu zijn wij op zoek naar nieuwe godsdienstige vormen,
maar zie ik ze nog weinig of helemaal niet.
In onze leegte ervaren we nu juist heel sterk,
dat we vaste gebruiken, gewoonten en rituelen nodig hebben.
Het leven vraagt er om en het maakt ons leven ook gemakkelijker.
Een leefregel geeft immers structuur aan je leven,
zoals een dagorde in een klooster dat doet.

Oude kloosterregels zijn nu weer bron van inspiratie voor leken.
Maar misschien moeten we eerst van binnen uit weer
een gevoel van verbondenheid krijgen met ons zelf
en met God in ons zelf en met alles wat ons omringt.
Zoals met dag en nacht, eb en vloed en heel de natuur en kosmos.
Als die innerlijke verbinding verbroken is wordt het moeilijk.
Dat vraagt vanzelf om uitdrukkingsvormen,
waardoor we geïnspireerd kunnen worden.
Anders worden we ook nooit een volk van mensen
die respect hebben voor elkaar.
Het onderhouden van de sabbat heeft het Joodse volk gered.
Zo heeft ook de zondag van de Christenen de west Europese cultuur opgebouwd.
Wij houden enerzijds de zondag in stand, maar het ritueel van de zondag
houdt anderzijds ook ons volk in stand,
zodat we een fatsoenlijk volk worden, dat trots op zichzelf mag zijn,
zoals de eerste lezing vandaag zegt .(Deut.4,1-2.6-8)

Echte vernieuwing komt alleen van binnen uit de bron.
Ook Jezus heeft niets tegen heilige gebruiken en gewoontes,
maar je kunt er niets mee claimen bij God.
Zo wordt Jezus zelf bron van nieuwe inspiratie
en Hij wordt zelfs bron van een nieuwe godsdienst van de christenen.
Alle goede dingen beginnen in het hart en komen van God in ons zelf.
Ook alle slechte dingen hebben hun oorsprong in ons zelf.
Zo kunnen de meest lelijke dingen uit jezelf naar voren komen,
waarvan je denkt, ben ik dat? Ja, dat ben ik zelf.
(Vgl. 2e lezing: Jak. 1,17-18.21b-22.27)

Onderscheiden wat er achter zit.
Jezus gaat in elk gesprek terug naar de kern van de zaak
Zo legt Hij binnenkant van de Joodse godsdienst weer bloot.
Hij kijkt altijd weer naar het beginsel van de wet,
hoe het was in den beginne en hoe het oorspronkelijk bedoeld is.
Ook Jezus werkt in zijn overgangstijd na Johannes de Doper
aan herbronning van zijn eigen Joodse godsdienst
en van de gewoonten, gebruiken en rituelen die daar bij horen.
Hij kijkt dus telkens naar wat er achter zit
en liefde is de ziel van iedere wets-ritueel.
Mogen wij zo ook ieder op eigen manier in gesprek gaan
aangaande ons geloof en onze geloofspraktijken
in de hoop, dat wij vernieuwde mensen worden,
die doorschijnend worden tot op God
in plaats van schijnheiligen en huichelaars.