16-Door het jaar-C
Lukas 10,38-42
+website- www.bewustchristen.nl  -2013-spirituele overweging-w.boerkamp o.carm.-groen

Martha, Martha, wat maak je je druk!
Je moet gastvrij zijn zoals Martha en tegelijk luisteren zoals Maria.
Je moet een geloofsgesprek voeren en bidden, maar tegelijk ook werken.
Voor een Christen horen die twee eigenlijk altijd bij elkaar.
In actieve passiviteit komen beide vanuit God, die de mystieke bron is.
Zo horen wij vandaag in het evangelie: een vader had twee dochters,
Martha en Maria, zij staan in de gelijkenis symbool voor twee houdingen.
Twee wijzen van geloven beelden zij uit. Ze wonen in het zelfde huis
Ze leven in ieder mens, man en vrouw. Ze horen bij elkaar,
ze lijken sprekend op elkaar net als hun namen: ze zijn van alle tijden.
Het gaat over bidden en werken, maar ze mogen beide niet verkrampt raken.
Het zijn twee zielen die in een mens vaak met elkaar overhoop liggen,
maar ze moeten beide samen geïntegreerd worden in eenzelfde mens.

Twee levenshoudingen die uit dezelfde bron voortkomen
We moeten die twee niet tegen elkaar uitspelen en zeggen:
Godsdienst dat moet je vooral doen: geen woorden maar daden.
Zo is Martha niet alleen maar het huishoudelijk sloofje
en haar enigste recht is niet alleen maar het aanrecht.
Ze is meer dan gasten bedienen als Jezus met zijn vrienden.
Godsdienst is ook meer dan geloven, bidden en zondags naar de kerk gaan.
Zo’n uitspraak doet denken aan Maria die aan de voeten van Jezus zit,
die een al oor is en alle tijd lijkt te hebben om te luisteren.
Alsof het eten voor de gasten vanzelf wel op tafel komt.
Slechts een ding is noodzakelijk, denk ze bij zichzelf en dat doe ik.
Eigenlijk zijn Martha en Maria twee levenshoudingen die bij elkaar horen,
omdat zij uit dezelfde mystieke bron voortkomen.
In de kerkgeschiedenis zijn ze helaas vaak tegen elkaar uitgespeeld.
In de leer en het leven gaat het echter niet alleen om
hard werken en de hemel verdienen, zoals katholieken vroeger zeiden,
maar ook niet om geloof en genade alleen, zoals protestanten zeiden.
Beide komen immers voort uit het ene hart waar God en mens
met elkaar in betrekking staan en waarin de H.Geest werkzaam is.
Bovendien is er verscheidenheid van gaven.
De een mediteert graag en, de ander is meer een doe-mens.

Mystiek als motor van alle activiteit van binnen en naar buiten
In alle grote heiligen zijn beide houdingen aanwezig en geïntegreerd.
Een van de beste voorbeelden daarvan is het concrete leven van Titus Brandsma.
Bezinning en actie horen bij elkaar in eenzelfde leven en bevruchten elkaar.
Er bestaat een vruchtbare creatieve spanning tussen beide
en het ene roept het andere op in een dialogische wisselwerking.
Zo kunnen stilte en bezinning je ontvankelijk maken
voor wat er allemaal mis is en dat kan weer uitnodigen je leven te beteren.
Slechts een ding is nodig om zo’n houding te krijgen.
Dat is een actieve houding van leren ontvangen: Ontvangen van God en mensen.
Martha en Maria zijn geen twee levensstaten.
Het zijn eerder twee helften van eenzelfde levenshouding
in een en dezelfde mens: in principe zijn ze in elke mens aanwezig
en ze moeten samen ontwikkeld en geïntegreerd worden
in een persoon, zowel in mannen als in vrouwen, want het zijn twee kanten in mij zelf:
Martha en Maria, ze zitten alle beide in mij zelf en het een kan niet zonder het andere.

Slechts een ding is noodzakelijk!
Zo heette vroeger een meditatieboekje van Naaikens op ons klein seminarie.
Vorige week met die barmhartige Samaritaan ging het over het leven,
zo gaat het vandaag over de leer: slechts een ding is noodzakelijk.
Is er dan een ding dat mij helpt onderscheiden waar het op aan komt?.
Is er misschien een punt van waaruit ik telkens kan overzien wat belangrijk is?
Wat is het dan dat eenheid schept en dat er voor zorgt,
dat we ons niet verliezen in het vele dat elke dag op ons afkomt
en dat voortdurend onze aandacht opeist en gijzelt?
Van Titus Brandsma wordt gezegd, dat hij altijd alles beziet van uit een punt,
nl vanuit God. Daarom kan hij van de ene kant enorm hard werken
en is hij heel erg actief op allerlei terreinen, van de andere is hij tegelijk de rust zelf,
omdat hij voortdurend biddend in het leven staat.

Alles vanuit God bezien, oordelen en meemaken
Dat heeft te maken met de opvatting dat in je leven niets toevallig is.(Gen. 18, 1-10a)
Zo zegt Abraham vandaag in de eerste lezing:
Jullie drie mannen zijn niet voor niets bij mij, uw dienaar, langs gekomen
God is altijd anders en doet zich telkens weer nieuw voor.
Bij Abraham verschijnt hij vandaag in de gestalte van gastvrijheid.
Heer, wie mag te gast zijn in uw tent, zegt psalm 15 vandaag eveneens.
Het heeft ook te maken met het Geheim van God, het woord van God in heel zijn volheid,
dat vroeger verborgen was, maar nu openbaar is geworden in Christus.
Daarover spreekt Paulus vandaag in de tussenlezing (Kol.1,24-28)
Het gaat er om je innerlijk oog te verlichten,
om te zien hoe groot de hoop is waar God ons roept. (Ef.1,17-18)
Het evangelie suggereert vandaag dat dat mogelijk is,
en dat het zelfs noodzakelijk is om te kunnen overleven.
Slechts een ding is noodzakelijk, zegt Jezus, maar wat is dat dan?
Alles bezien vanuit God en daar naar leren en leven.

In actieve passiviteit beschouwend naar God toe leven
Het gaat om de houding waarmee en van waaruit je iets doet,
ook al legt iedereen een eigen accent vanwege karakter.
Het gaat over belangeloze en onbaatzuchtige aandacht en eerbied.
Wat je doet, doe dat goed en met volle aandacht en met een ding tegelijk.
Wat de moeite waard is gedaan te worden kan ook langzaam en goed gedaan worden.
God is ook tussen de pannen en de potten (grote Theresia)
en het gaat er om ook de kleinste dingen op grootse wijze te doen (kleine Theresia)
Werken in rust en biddend dicht bij het leven van alledag, daar gaat het om.